รายงานสรุปผลการควบคุมโรค ตำบลเมืองแหง อำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ วันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ. 2561

การยืนยันข้อมูล (Verification)
ยืนยันข้อมูลโดย นางสาวพัชราภรณ์ ทาแกง ในวันที่ 30/5/61  13.30 น. อาสาผ่อดีดีบ้านแม่แพม และ วันที่ 6/6/61 8.30 น. ติดต่อไปยังอาสาบ้านป่าไผ่ ในพื้นที่ตำบลเวียงแหง จากการสอบถามอาสารายงานว่า พบไก่พื้นเมือง จากทั้งสองหมู่บ้าน ป่วย/ตาย ไม่ทราบสาเหตุ โดยเริ่มจากการป่วย/ตายที่หมู่ 8 บ้านแม่แพมก่อน จากการแจ้งของคุณสุภาพร ขันธปราบ แจ้งว่า มีไก่ป่วยตายในบ้านของชาวบ้านที่เลี้ยงไว้ในสวนประมาณ 1 สัปดาห์ที่ผ่าน เลี้ยงจำนวน 100 ตัว ค่อยๆทยอยตาย สักสองสามวันก็มีไก่ที่บ้านมีอาการซึมและตายแต่จำนวนไม่มากและมีอาการดังกล่าวในบ้านใกล้เคียง  เบื้องต้นแนะนำอาสาแจ้งชาวบ้านนำไก่ที่ป่วยตายขังแยก และเฝ้าดูสถานการณ์การระบาดของโรค จากนั้นในวันที่ 6/6/61 อาสาคุณ นายพิเชฐ ศรีวรรณะ ได้มีการรายงานเข้ามาในระบบฯ แจ้งไก่ป่วยตายในบ้านหมู่ 3 บ้านป่าไผ่ เลี้ยงทั้งหมด ร้อยกว่าตัวทยอยตายเช่นกัน ทั้งนี้ได้แจ้งอาสาให้เฝ้าระวังการระบาดของโรคและพิจารณาในการลงพื้นที่เพื่อสอบสวนโรค
 
การสอบสวนโรค
วันที่สอบสวนโรค           วันที่ 8 มิถุนายน 2561 เวลา 08.30 น.
ระยะเวลาเกิดโรค           เริ่มมีป่วย/ตาย 1 มิถุนายน 2561 รวมระยะเวลาเกิดเหตุ  1 สัปดาห์
จำนวนสัตว์ป่วย/ตายในพื้นที่  จำนวนสัตว์ป่วย/ตาย 200 ตัว ทั้งหมดประมาณ 200  ตัว (คิดเป็น 100%)
จำนวนครัวเรือนที่ได้รับผลกระทบ       จำนวน 10 ครัวเรือน จาก 3 หมู่บ้าน              
ทีมสอบสวนโรค                      ทีมโครงการผ่อดีดี เจ้าหน้าที่จากปศุสัตว์อำเภอและเจ้าหน้าที่ อบต.เมืองแหง
สถานที่                                       หมู่ 2 หมู่ 3 หมู่ 8 ต. เมืองแหง อ.เวียงแหง จ.เชียงใหม่
 
สรุปสถานการณ์การระบาดในพื้นที่
 
หมู่ 8 บ้านแม่แพม เป็นหมู่บ้านที่ห่างไกลจากชุมชนเมือง มีพื้นที่ล้อมรอบด้วยภูเขา ซึ่งเป็นแหล่งเพาะปลูกพืชผักทางการ เกษตร ผู้อาศัยส่วนใหญ่เป็นชนเผ่า อยู่กับเป็นชุมชนเล็กๆ ประมาณ 50 ครัวเรือน ทำอาชีพเพาะปลูก และเลี้ยงสัตว์ เช่น หมู และไก่เพื่อไว้บริโภค และสำหรับนำมาประกอบพิธีตามความเชื่อทางศาสนา จากการสอบสวนโรค ชาวบ้านแจ้งว่า ไก่เริ่มป่วย/ ตายไม่ทราบสาเหตุ และตายแบบฉับพลัน เป็นไก่หลังบ้านที่เลี้ยงในสวนไกลจากหมู่บ้านประมาณร้อยตัวทยอยตาย หลังจากนั้นไก่ที่เลี้ยงไว้ตามบ้านเริ่มป่วย/ตายเช่นกัน ระบาดไปบ้านสองหลังที่ไม่มีรั้วกั้น ไก่ที่พบมีอาการเหงา ซึม และทยอยตาย ทั้งนี้ ได้แจกวิตามินละลายน้ำให้แก่ชาวบ้าน แจ้งผู้ใหญ่บ้านให้ช่วยเฝ้าระวังโรคระบาดในสัตว์ปีกและเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ให้ความช่วยเหลือในการฉีดพ่นยาฆ่าเชื้อและจะนัดหมายต่อไป การเกิดโรคระบาดครั้งนี้ จากการสอบถามปศุสัตว์แจ้งว่าโรคระบาดสัตว์ปีกดังกล่าว มักเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นทุกปี โดยปศุสัตว์จัดสรรวัคซีนสนับสนุนให้กับชาวบ้านให้มีการฉีดวัคซีนในไก่ที่มีการเลี้ยงบ้าน  แต่ขาดความสนใจจากชาวบ้านในการให้ความร่วมมือ ทั้งนี้ จึงต้องขอความช่วยเหลือจาก อบต.เมืองแหง ในการให้ความรู้ และแนะนำชาวบ้านให้มีการฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันโรคระบาดสัตว์ปีก

หมู่ 3 บ้านป่าไผ่ เป็นหมู่บ้านที่อยู่ในเมืองเวียงแหง พื้นที่รอบข้างเป็นชุมชนติดถนนซอยในหมู่บ้าน ไก่ที่ชาวบ้านเลี้ยงเป็นไก่หลังบ้าน เลี้ยงปล่อยอิสระไม่มีรั้วกั้นระหว่างบ้าน แจ้งว่าก่อนไก่บ้านตัวเองจะป่วย/ตาย ทราบข่าวว่าบ้านที่อยู่ใกล้เคียงมีป่วย/ตายก่อน จากนั้นไก่ที่เลี้ยงเริ่มทยอยตายทั้งหมดจำนวน 100 ตอนนี้เหลือ 1-2 ตัว สอบถามไปยังบ้านหลังอื่นที่ใกล้ แจ้งว่าไก่ยังไม่ตาย แต่มีเริ่มแสดงอาการป่วย หายใจเสียงดัง ทางเจ้าหน้าได้แจกวิตามินแก่ผู้เลี้ยงและเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ให้การฉีดพ่นน้ำย่าฆ่าเชื้อในพื้นที่ ทั้งนี้ ได้เก็บตัวอย่างซากไก่ และตัวอย่างเลือดเพื่อตรวจหาสาเหตุ
หมู่ 2 บ้านกองลม อยู่บริเวณชุมชน คนละฝั่งถนน ตรงข้ามกับหมู่ ซึ่งไม่ได้มีการแจ้งเข้ามาในระบบผ่อดีดี แต่ทางปศุสัตว์อำเภอพบว่ามีไก่ตายเช่นกัน จึงเข้าไปตรวจสอบร่วมกับเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์อำเภอและ อปท. จากการลงพื้นที่พบว่า ไก่ที่ชาวบ้านเลี้ยงเป็นไก่หลังบ้าน เลี้ยงปล่อยอิสระไม่มีรั้วกั้นระหว่างบ้านเช่นกัน ชาวบ้านเลี้ยงไก่ประมาณ 100 ตัว ทยอยตามเกือบหมดแล้ว ตอนนี้นระบาดไปบ้านข้างเคียงอีกสอง โดยไก่ทยอยตายมาแล้วสองอาทิตย์ ปศุสัตว์อำเภอรับทราบจึงทำการพ่นยาฆ่าเชื้อไปแล้ว และทำการพ่นยาฆ่าเชื้ออีกครั้งอีกหนึ่งสัปดาห์เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของโรคทั้งบ้านที่พบไก่ตายและบ้านข้างเคียง ทางโครงการฯได้แจกวิตามินให้แก่ชาวบ้านแนะนำแยกไก่ป่วยตาย และเก็บตัวอย่างซากและตัวอย่างเลือดเพื่อตรวจสอบหาสาเหตุอีกครั้ง และให้อาสาและหน่วยงานเฝ้าระวังการป่วยตายเพิ่มของไก่ในพื้นที่  
 


บ้านแม่แพม มีรายงานเข้ามาในระบบ ไก่ป่วยตายเมื่อวันที่ 30 พ.ค.61 แจ้งว่าก่อนหน้านี้ ประมาณ 1 สัปดาห์ ความสูญเสีย 100% (ตายหมด)
บ้านกองลม ไม่มีรายงานเข้าระบบฯ แต่มีการแจ้งจากชาวบ้านไปยังปศุสัตว์ พบไก่ป่วยตายมา 1 สัปดาห์เช่นกัน ความสูญเสีย 100% (ตายหมด) ระบาดไปบ้านข้างเคียง 2-3 ครัวเรือน
บ้านป่าไผ่ มีรายงานเข้ามาในระบบ ไก่ป่วยตายเมื่อวันที่ 5 มิ.ย.61 แจ้งว่าก่อนหน้าไก่เริ่มป่วยตายมา 1 สัปดาห์ ไม่พบการระบาดในบ้านข้างเคียง ความสูญเสีย 95%
 
การตอบสนอง
 
เจ้าของสัตว์          ขังแยกไก่ป่วย, เฝ้าระวังการเกิดโรค, ทำลายซากไก่ด้วยการฝัง, ให้ยาและวิตามินแก่ไก่ที่ยังมีชีวิตอยู่ และให้ร่วมกันในการพ่นน้ำยาฆ่าเชื้อในบริเวณแหล่งอาศัยของไก่ ติดตามการระบาดในพื้นที่
อาสา              เฝ้าระวังการระบาดของโรคไก่ในพื้นที่ รับแจ้งเมื่อเกิดเหตุระบาดจากโรคไก่ ร่วมกับ อปท. และปศุสัตว์ในพื้นที่
ผู้ใหญ่บ้าน            รับทรายเหตุ เฝ้าระวังไก่ป่วยตายในพื้นที่ อำนวยความสะดวกแก่หน่วยงาน
อปท.                  รับทราบเหตุ ส่งตัวแทนของ อปท. ร่วมลงสอบสวนโรค  และเฝ้าระวังการเกิดโรคในพื้นที่
ปศุสัตว์           รับทราบเหตุ ส่งตัวแทนร่วมสอบสวนโรคและเฝ้าระวังการระบาดโรคสัตว์ปีกในพื้นที่ นัดหมายฉีดพ่นยาฆ่าเชื้อในพื้นที่ที่เกิดเหตุ
ทีม PODD       สอบสวนโรค เก็บตัวอย่างซากสัตว์ปีกตายเพื่อส่งตรวจ มอบวิตามินละลายน้ำ และยาน้ำยาฆ่าเชื้อให้แก่อาสาและชาวบ้าน ให้คำแนะนำแก่ชาวบ้านในการป้องกันตนเองจากการสัมผัสซากไก่และไก่ป่วย