รายงานสรุปผลการควบคุมโรค ตำบลกองแขก อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ วันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2560

สรุปสถานการณ์การระบาดในพื้นที่

หมู่บ้านที่เกิดเหตุตั้งอยู่หมู่ที่ 8 ต.กองแขก สภาพพื้นที่เป็นหมู่บ้านล้อมภูเขา บริเวณที่พบสัตว์ป่วย/ตาย เป็นบ้าน 4 อยู่กลางชุมชนติดถนนในหมู่บ้าน ในชุมชนมีประมาณประมาณ 70-80 ครัวเรือน อาชีพหลักคือเกษตรกร แต่มีการเลี้ยงไก่จำนวนมากเป็นอาชีพเสริมเพื่อเป็นไก่ชนไว้จำหน่ายสายพันธุ์
จากการสอบสวนโรค พบชาวบ้านผู้ได้รับผลกระทบจำนวน 4 ครัวเรือน แจ้งว่า เมื่อ 1 สัปดาห์ก่อน ไก่ป่วยและตายฉับพลันจำนวนมาก และทยอยตายเรื่อยๆ จนหมด อัตราการตายสูง (90-100 %) จากการแจ้งอาการที่พบคือ ไก่หงอนเหนียงคล้ำ คอบวม เลือดออกทางจมูกและปาก ตายฉับพลัน ทั้งนี้ ชาวบ้านแจ้งว่าไม่เคยนำไปเข้าออกในพื้นที่ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา และไม่พบการตายผิดปกติของนกในธรรมชาติ คาดว่าสาเหตุของการเกิดโรคครั้งนี้อาจมาจาก คนหรือยานพาหนะ ที่มีการสัมผัสเชื้อเข้ามายังในพื้นที่ หรืออาจติดมากับอาหารที่นำมาใช้เลี้ยงสัตว์ ทั้งนี้ไก่ที่ตาย ชาวบ้านเก็บซากไก่ที่ตายใส่กระสอบแล้วนำไปฝังเรียบร้อยแล้ว นอกจากนี้ ทาง อบต. แจ้งว่ามีอีกหมู่บ้าน รัศมี 15 กม. มีไก่ป่วย/ตาย เช่นกัน ซึ่งเกิดหลังจากเหตุการณ์นี้ ดังนั้นสถานการณ์การระบาดในพื้นที่จึงยังต้องติดตามและเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด จากการระบาดในครั้งนี้สร้างความเสียหายแก่ผู้เลี้ยงไก่ชนจำนวนมาก ชาวบ้านแจ้งว่าสูญเสียในเรื่องของการเลี้ยงที่ต้องซื้ออาหารมาเลี้ยงก่อนหน้านี้และสูญเสียรายได้จากการจำหน่ายไก่ทั้งหมด เบื้องต้นได้แนะนำชาวบ้านหากต้องการเลี้ยงไก่ครั้งใหม่ให้ทำการพักเล้า พ่นยาฆ่าเชื้อ ไก่ควรทำวัคซีน ซึ่งที่ผ่านมาชาวบ้านไม่เคยทำวัคซีนในไก่ จึงแนะนำการเข้าร่วมกลุ่มไก่ในพื้นที่เพื่อได้รับการสนับสนุนการทำวัคซีนในการป้องกันโรคระบาดในไก่ต่อไป การระบาดครั้งนี้ถือว่าเป็นครั้งแรกที่เกิดขึ้นในพื้นที่และสร้างความสูญเสียอย่างมากสำหรับชาวบ้านที่นี้
ทีมผ่อดีดีและเจ้าหน้าที่ อบต. กองแขก ได้เข้าไปเยี่ยมเยียนพร้อมทำการประเมินสถานการณ์การระบาดของโรค พร้อมทั้งได้มอบเวชภัณฑ์และน้ำยาฆ่าเชื้อโรค แนะนำวิธีการใช้ให้แก่อาสาและชาวบ้าน

สำหรับป้องกันการระบาดไปยังพื้นที่ที่ยังไม่เกิดโรคโดยเฉพาะพื้นที่ในหมู่บ้านเดียวกัน นอกจากนี้ เจ้าหน้าที่แนะนำวิธีการป้องกันตนเองจากการสัมผัสสัตว์ปีกที่ป่วย/ตายอย่างถูกวิธีเพื่อป้องกันโรคที่อาจติดต่อมาสู่คนได้ เบื้องต้นได้ประสานงานผ่านเจ้าหน้าที่ อบต. กองแขก เพื่อแจ้งไปยังผู้นำชุมชนประกาศเสียงตามสายในการแจ้งข่าวสารให้ชาวบ้านได้เฝ้าระวังโรคระบาดในพื้นที่ต่อไป แนะนำ ชาวบ้านเฝ้าระวังสัตว์ปีกป่วย/ตายในพื้นที่จนกว่าสถานการณ์การระบาดจะสงบ

หมู่บ้านเกิดเหตุ มีพื้นที่ชุมชนติดถนนในหมู่บ้าน ระยะเวลาเกิดเหตุ 1 สัปดาห์ ปัจจุบันพบไก่ป่วย/ตาย ประมาณ500 ตัวใน 4 ครัวเรือน ทั้งนี้ หน่วยงานในพื้นที่รับทราบเหตุแล้ว ดำเนินการช่วยกันเฝ้าระวังและควบคุมโรค เบื้องต้นมีการแจกยาและแนะนำการพ่นน้ำยาฆ่าเชื้อให้แก่ชาวบ้าน และติดตาม เฝ้าระวังสถานการณ์จนกว่าเหตุการณ์การระบาดจะสงบ

การตอบสนอง

เจ้าของสัตว์    เฝ้าระวังการเกิดโรคในไก่ที่เลี้ยง, ทำลายซากไก่ด้วยการฝัง, ให้ยาและวิตามินแก่ไก่ที่ยังมีชีวิตอยู่ และร่วมกันในชุมชนทำการพ่นน้ำยาฆ่าเชื้อในบริเวณแหล่งอาศัยของไก่ ติดตามการระบาดในพื้นที่
อาสา    เป็นเจ้าหน้าที่ อบต. กองแขก แนะนำให้เฝ้าระวังการระบาดของโรคไก่ในพื้นที่ รับแจ้งเมื่อเกิดเหตุระบาดจากโรคไก่ป่วย/ตายเพิ่ม
ผู้ใหญ่บ้าน    -
อปท.    เจ้าหน้าที่ อบต. กองแขก ร่วมลงสอบสวนโรค  และเฝ้าระวังการเกิดโรคในพื้นที่ ประสานงานกับทางปศุสัตว์การพ่นยาฆ่าเชื้อในพื้นที่  จะทำการประสานงาน ผู้ใหญ่บ้านและผู้นำชุมชน ประกาศเสียงตามสายแจ้งข่าวสารให้ชาวบ้านได้เฝ้าระวังโรคระบาดในพื้นที่และการป้องกันตนเองจากการสัมผัสสัตว์ปีกที่ป่วย/ตาย อีกทั้งแนะนำให้พื้นที่งดเคลื่อนย้ายสัตว์ปีกในช่วงที่มีการระบาด
ปศุสัตว์    รับทราบการระบาดครั้งนี้ ให้คำปรึกษาและแนะนำแก่ อปท. ในเฝ้าระวังการระบาดโรคสัตว์ปีกในพื้นที่
ทีม PODD    สอบสวนโรค เก็บตัวอย่างซากสัตว์ปีกตายเพื่อส่งตรวจ มอบวิตามินละลายน้ำ และยาน้ำยาฆ่าเชื้อให้แก่อาสาและชาวบ้าน ให้คำแนะนำแก่ชาวบ้านในการป้องกันตนเองจากการสัมผัสซากไก่และไก่ป่วย